nieuws vanuit Uganda, 15 februari 2008

Woensdag, 13 februari


Dag lieve mensen,

Zittend aan een comfortabele tafel in het Guest-house van de organisatie waarvoor ik ga werken, neem ik even de tijd om jullie weer op de hoogte te brengen van mijn leven in Uganda.

Sinds afgelopen maandag dacht ik dat het echte volunteerwork zou beginnen, maar het is nog steeds heel relaxed. Dat komt met name doordat ik zelf al veel heb ondernomen en uitgezocht in Kampala en omgeving. En de introductieweek bestaat, behalve uit enkele meetings met Waddimba Samuel (de manager van de organisatie) vooral uit hoe het dagelijks leven zich hier afspeelt en wat je zoal kunt vinden en beleven in Kampala. Wat dit laatste betreft heb ik mijn eigen boontjes al gedopt en kan ik mijn eigen gang gaan.

De stichting waarvoor ik vrijwilligerswerk in Uganda ga doen heet UPA, wat betekent: United Pioneers Association. Zij hebben sinds vele jaren verschillende projecten opgestart in verschillende gebieden van Uganda. Het hoofdkantoor (voor onze begrippen kantoortje) ligt ongeveer 30 tot 45 minuten rijden buiten Kampala. Behalve vrijwilligers uit Nederland, Denemarken, Japan en Korea, zijn er ook meerdere Ugandese vrijwilligers werkzaam. Heel bewonderenswaardig, daar zij een betaalde baan vaak heel erg nodig hebben. Toch kiezen ze er bewust voor om zich voor UPA vrijwillig in te zetten en in de meeste gevallen betekent het later dat ze betere kansen op de arbeidsmarkt hebben. Heel leuk en interessant om deze mixture van culturen bijeen te zien.

Ik heb besloten om in het hotel in Kampala te blijven, omdat ik nog afspraken heb met verschillende bekenden in de stad. Bovendien heb ik slechts 2 afspraken op het kantoor. Vanavond blijf ik wel slapen in het Guest-house en omring ik me voor het eerst met Europeanen en Aziaten. Allemaal reuze aardige mensen en uitwisseling van elkaars ervaringen is reuze boeiend. Wel even wennen, want het geeft me het gevoel alsof ik in een jeugdherberg verblijf.

Vanavond heb ik “Rolex” gegeten. (volgens de Nederlandse vrijwlliger Paul, zou dit woord wel eens het afgeleide kunnen betekenen van rolled eggs, knap gevonden van hem) Dit zijn de lokale Chapatti’s ( een soort pannenkoeken) en dan gevuld met een soort van gevulde omelet. Heel lekker en het is toch fantastisch hoe je dit zo op straat kunt kopen en het ter plekke voor je wordt bereid op een houtskooloventje, terwijl het verkeer langs je heen raast. Ik had voor het eerst willen koken in het guest-house, maar kon de juiste producten in de lokale winkeltjes niet goed vinden en vond het wel zo gemakkelijk om zo mijn maaltje te vergaren. Temeer daar het me veel tijd en energie scheelt en wat wil je nog meer; zulk lekker eten voor 0,35 Eurocent!

Hoewel….. echte trek om te eten had ik eerder op de dag niet echt meer. Toen ik na onze meeting met Samuel de omgeving ging verkennen en lekkere mango’s langs de straat kocht werd mijn aandacht afgeleid door een heel klein, jong ventje van amper vier jaar die als een bezetene achter een kip aanrende. Plotsklaps stortte hij zich vol overgave op de kip en drukte het beest tegen de grond. Een grote kip en een klein jongetje, het zag er niet uit. De kip spartelde behoorlijk tegen, maar het ventje bedacht zich niet en strekte zich languit om een iets verderop gelegen mes te pakken, waarmee hij de kip in enkele seconden letterlijk een kop kleiner hakte. Het bloed spoot werkelijk alle kanten op en met een bebloed gezicht stond het kereltje op met de spartelende koploze kip in zijn hand. Werkelijk verbazingwekkend en met open mond en vol afgrijzen stond ik het hele gebeuren te aanschouwen. Maar goed, ik realiseerde me dat ik in Afrika ben en dat het er hier nu eenmaal anders aan toe gaat. Maar zo’n klein “droppie” van amper 4 jaar een beest te zien killen was toch wel nieuw voor mij.

Gisteren was het trouwens een interessante, maar ook heftige barre dag. Het begon heel relaxed met een ontbijtje (witbrood met boter, suiker, twee banaantjes en een halve ananas) om vervolgens met Betty ( een lokale vrijwilligster van UPA) een tocht te maken langs de toeristische trekpleisters in Kampala. Heel interessant en vooral het Nationale Museum vertelt en laat veel zien over de geschiedenis en culturen van Uganda. Uganda heette vroeger Buganda en was een koninkrijk. Eigenlijk bestond Uganda zelfs uit meerdere koninkrijken. Na de Britse koloniale periode werd Uganda op 9 oktober 1962 onafhankelijk en pas in 1988, na vele burgeroorlogen en het tijdperk van Idi Amin kwam het land in rustiger vaarwater en wordt nu al bijna 20 jaar geregeerd door de regering van president Museveni. De eerste echte democratische verkiezingen met oppositiepartijen vonden echter pas plaats in 2006.
Na het museum hebben we de Kasubi Tombs bezocht, waar de verschillende koningen van de afgelopen eeuwen hun laatste rustplaats hebben gevonden. Dit traditioneel gebouwd “huis” was jarenlang het domein van de verschillende koningen en hun vrouwen. Sommige koningen hadden meer dan 60 vrouwen, waarvan het merendeel in een hutje rondom het koninklijke paleis woonden. Een achter-achterkleinkind van de laatste koning leidde ons rond en wist vol trots de geschiedenis van zijn voorvaderen te vertellen. Bovendien is hij ook een artiest en schildert de mooiste Ugandese taferelen op doek. Wat dat betreft zijn er fantastische souvenirs te vinden hier en allemaal origineel gemaakt in de meest warme en fantastische kleuren.

Na de toeristische trekpleisters te hebben bezocht, lekker geluncht bij een lokaal “restaurantje” waar heerlijke lokale gerechten werden bereid. Vooral de bonengerechten en Mattooke (gebakken bananen) zijn zalig. Om je een idee te geven. Onder een lokaal straat-restaurant verstaan ze hier een klein hokje waar op een oventje wordt gekookt en de gasten zitten op plastic, half afgebroken stoelen buiten hun eten te nuttigen terwijl de vliegen enthousiast om je heen zwermen en het verkeer langs je heen raast. Maar moeder-de-kok doet haar uiterste best en je maaltijd is genoeg voor de hele dag. In Nederland had ik er nog geen flesje water voor kunnen kopen.

Toen ik vervolgens na een lange voettocht weer in de binnenstad kwam werd juist op dat moment de weg naar mijn hotel en de daaronder gelegen markthalletjes afgesloten door hevig lawaaimakende politiewagens. Binnen mum van tijd stonden alle straten zwart van de nieuwsgierige mensen en zag je verderop in de afgesloten straten mensen zware autobanden de weg opsleuren om ze vervolgens in brand te steken. De sfeer werd grimmig en ik had het idee dat er iets stond te gebeuren. Met veel moeite heb ik mijn hotel kunnen bereiken en vanaf de balustrade kon ik precies zien wat er beneden, heuvelafwaarts gebeurde nabij de marktstalletjes. Mensen renden, schreeuwden en staken alles wat op hun pad kwam in brand. Niet veel later kwamen brandweerwagens en zag je grote groepen gewapende politiemannen en soldaten de straatjes binnentrekken. De zwarte dampen van de brandende banden trokken in snel tempo over het deel van de stad waar mijn hotel staat en het uitzicht wat ik normaal heb op de grote”Ghadaffi-moskee” was geheel verdwenen. Ik was totaal overdonderd hoe in zo’n rap tempo zo’n grillige sfeer kon ontstaan en niet veel later begon de politie te schieten en was het alsof er een mini-oorlog gaande was. Ik voelde me niet meer veilig op mijn balkonnetje en heb het geheel vanuit mijn kamer verder aanschouwd. Wat me daarbij vooral opviel was de hardheid en agressie waarmee de politie en soldaten de mensen tegemoet treden. Vele mensen werden in het gedrang neer geknuppeld en ik kon het dan ook niet langer aanzien.

Donderdag 14 februari,

Inmiddels is het al een dag later en kan ik mijn verhaal verder vertellen. De accu van mijn laptop was leeg en opladen was gisteravond in het guest-house niet meer mogelijk.

Vanmorgen heb ik de volgende meeting met de baas Waddimba Samuel gehad en hij heeft me alles verteld over de projecten van UPA (www.upa.typepad.com) en met name het project waarvoor ik ga werken. Het blijkt een project te zijn wat hij vanuit prive-motieven is gestart, omdat hij oorspronkelijk uit Luwero komt en zijn hele familie daar nog woont. Vanwege de slechte omstandigheden waaronder vele kinderen daar leven heeft hij besloten om een school te bouwen en de kinderen onderwijs en voorlichting te geven. Er zijn drie betaalde leerkrachten die alle tijd nodig hebben voor het onderwijs. Daardoor mist er nog veel op organisatorisch gebied, zoals het archiveren van gegevens van de kinderen, materiaal waarmee gewerkt wordt, contacten leggen met ouders, enz. enz. Ik heb begrepen dat er naast de drie klaslokalen een klein kantoortje is, waar een tafel in staat met een paar ordners en dat is het dan. Kortom ik laat me verrassen en ga zaterdag naar Luwero.

Ik schijn een kamer te krijgen in het gebouwtje, waar de andere drie leerkrachten ook verblijven. Er is geen water en geen keuken en beperkt stroomgebruik. Dus, zal het wel even wennen worden. Gelukkig is het slechts anderhalf uur rijden vanaf Kampala en zal ik regelmatig tijdens de weekenden even terug gaan naar Kampala om vrienden en bekenden te bezoeken en om een douche te nemen en om een grote salade te eten. Ha, ha. Dit zijn allemaal plannen vooraf, maar misschien raak ik er wel zo aan gewend, dat ik de grote, drukke, “luxe” stad niet meer nodig heb.

Wat me trouwens heeft geraakt is het feit dat ik nu al een aantal mensen heb ontmoet waarvan de vrouw op hele jonge leeftijd overleed. Een goede bekende van mij, genaamd Musoke, heeft vorig jaar zijn vrouw verloren toen ze vreselijke buikkrampen kreeg en na opname in het ziekenhuis bezweek aan haar tot nu toe onbekende kwaal. Waddimba Samuel, de manager van UPA, verloor vorig jaar zijn vrouw aan Malaria. Doorgaans in de ziekenhuizen van Kampala goed te behandelen, mits je er op tijd bij bent. Dat laat me toch wel even stilstaan bij het feit dat ik niet te lichtzinnig om moet gaan met mogelijke kwalen en andere ziekteverschijnselen.

Ik ben inmiddels weer teruggekeerd in Kampala en heb begrepen van het hotelpersoneel dat de situatie op de marktplaatsen beneden aan de weg van het hotel zich gisteren heeft verslechterd en de politie zelfs met traangas actief was, waardoor iedereen zich moest schuilhouden in de gebouwen. Toch goed dat ik juist op dat moment buiten Kampala verbleef.
Gelukkig was het vandaag weer rustig bij mijn terugkeer in de stad en ik vanaf de taxistandplaats langs de markthalletjes terug moest lopen naar het hotel.

Lieve mensen, ik hoop jullie weer een beetje meer nieuws vanuit Uganda te hebben verschaft. Ik wens jullie alle goeds toe hoop ook iets van jullie te horen. Daarom wil ik bij deze Zohreh en haar familie enorm bedanken voor hun verrassend telefoontje vanuit Nederland. Het bleek voor hun heel eenvoudig te zijn om mij te bellen volgens voorschrift in mijn brief. Met mijn beltegoed van 10000 Ugandese Schillingen (= 4 Euro) kan ik hooguit enkele minuten jullie stem horen. Jammer maar die luxe is hier nu eenmaal nog erg duur.
Zonnige groeten en fijn weekend toegewenst,
Jita

By the way: Wishing a nice Valentine to all who I love.