vrijdag 22 februari, Luwero

Beste lezers,
Ben inmiddels 6 uur in het internetcafe en niets lukt tot op heden. Maar zowaar, vlak vor sluitingstijd gaat het me mogelijk toch lukken.

Groet,
Jita Vrijdag, 22 februari 2008


Beste lezers,

Helaas ben ik genoodzaakt om mijn tekst opnieuw te schrijven, daar ik de vorige tekst die ik afgelopen woensdag had geschreven niet meer op mijn laptop terug kan vinden. Heb lange tijd tevergeefs gezocht, maar zonder hulp van bekwame mensen lukt het me echt niet en probeer ik een nieuwe start te maken. Jammer. (Help, buurtgenoot Bert, heb nu eigenlijk je hulp even nodig) Ik had al zoveel leuks geschreven en weet niet of het me deze keer ook zal gaan lukken. Ik doe mijn best.

Afgelopen woensdagavond heb ik op mijn kamertje op de laptop zitten schrijven, maar na anderhalf uur was de batterij leeg en kon ik niet meer verder schrijven. Bij het laatste signaal heb ik snel alle informatie opgeslagen en vervolgens de computer uitgezet. Helaas heb ik vervolgens tot vandaag moeten wachten, omdat we gisteren de hele dag tot laat in de avond geen elektriciteit hadden in het dorp. Ik heb zo bie zo geen elektriciteit, maar ik mag mijn laptop en telefoon opladen bij een familie die verbonden is aan het project waarvoor ik werk en als een van de weinigen in het dorp aangesloten zijn op het stroomnet.

Laat ik vooralsnog bij het begin beginnen. Ik ben na anderhalve week verblijf in Kampala afgelopen zaterdag vertrokken naar Luwero, de plaats waar ik de komende drie tot mogelijk 6 maanden zal verblijven en waar het scholingsproject is opgezet en twee jaar geleden is gestart.

Voordat ik vertrok heb ik zoveel mogelijk proberen te zien en te ondernemen in Kampala, waarover ik jullie al grotendeels heb verteld. De laatste dagen in Kampala had ik een druk programma. Zo heb ik met een inmiddels goede bekende een plaatselijke disco bezocht. Ik stond werkelijk versteld hoe modern daar de inrichting was en dezelfde monotone harde dreunen klonken. Niets bijzonders dus, want ik had het idee even weer in Europa te verblijven. Toch voor mij wel bijzonder omdat ik deze, merendeels welgestelde en modern geklede jongeren praktisch nog niet had gezien op straat. Bovendien zag ik de eerste rokende mensen, want ook die kom je op straat en in restaurants niet tot nauwelijks tegen.

(Inmiddels ben ik verkast naar het internetcafé een uur lopen verderop, want mijn batterij van de laptop was alweer leeg)

Ook heb ik hier kennis gemaakt met de eerste hoertjes, die heel agressief naar mij reageerden. Mijn metgezel van die avond vertelde mij dat dit komt vanwege afgunst. Nou ja, begrijpen jullie het??? Zie je doorgaans alle dames middellange tot lange rokken dragen. De dames van de lichte zeden onderscheiden zich wat dat betreft door de voor ons bekende minirokjes met hooggehakte schoenen te dragen. Goed om dit alles gezien en meegemaakt te hebben, maar ik heb mijn uitgaanspartner wel duidelijk gemaakt dat hij mij de volgende keer een uitgaansgelegenheid moet laten zien waar live muziek wordt gespeeld en je naar hartelust op de Afrikaanse klanken kunt dansen. Het was nu eenmaal goed bedoeld en moet men hier even wennen aan mijn smaak om juist niet op zoek te zijn naar alles wat doet denken aan Europa.

De avond voor vertrek naar Luwero heb ik een fantastisch mooie dansvoorstelling bijgewoond in het Nationale Theater. In samenwerking met Alliance Française werden hier verschillende dansen opgevoerd die allen een bepaalde boodschap uitdroegen. Heel interessant, temeer daar de betekenis en waarde van de lokale cultuur en natuur enorm werden benadrukt in deze dansen. Wat de theatervoorstellingen betreft moet ik toch wat regelmatiger terugkeren naar Kampala, want er is heel veel moois te zien en te horen. Ook wil ik nog uitzoeken of ik ergens een Afrikaanse danscursus kan volgen. Als je het ergens wilt leren is het wel hier op Afrikaanse bodem.

Zaterdagmorgen voor mijn vertrek naar Luwero nog enige belangrijke inkopen gedaan, daar ik van vrienden wel had vernomen dat er in Luwero, behalve het lokale voedsel, niets bijzonders te verkrijgen is. Dus lekker nog een groot pak müsli ingeslagen die ik maar in 1 winkel had gezien tot nu toe. Verder volkoren biscuits en de nodige batterijen voor mijn fotocamera, omdat de oplader nog in Nederland is en t.z.z zal worden toegezonden door mijn vader. Voor je er erg in hebt stap je op straat weer in een volgende lachfilm, waarbij je beseft dat je het zelf niet zo snel kan bedenken. Op het trottoir was een schilder druk bezig de straatpaaltjes aan de bovenkant wit te verven. Prima tot zover en goed dat men aan het straatmeubilair aandacht besteed. Maar……zovele mensen passeren in alle drukte en gehaastheid deze paaltjes die op heuphoogte reiken en dus als ideale steunpilaren kunnen dienen. Je raadt het al, de een na de andere passant moest zijn of haar weg vervolgen met wit gekleurde handen of erger nog een zojuist nieuw ontworpen streeppantalon of rok. En waarschuwen…… ho maar.

Om elf uur werd ik uitgezwaaid door enkele bekenden en vrienden die allemaal de moeite hadden genomen om hun werk te onderbreken om mij een goede reis te wensen. Geweldig toch, zoveel hartelijkheid en warmte. En dan te bedenken dat ik de meest mensen nog maar een kleine twee weken ken. Op de grote taxistandplaats aangekomen moet je in de krioelende menigte van reizigers, straathandelaren en taxiboys je weg zien te vinden. De busjes staan met honderden geparkeerd en kris kras door elkaar. Het is me iedere keer weer een raadsel hoe ze het terrein kunnen verlaten als de bus is volgeladen. De busjes zouden bij ons zijn bedoeld voor het vervoer van maximaal 8 personen. Hier gaan er op zijn minst 14 mensen in en in de meeste gevallen met een beetje schuiven en proppen 17. Lekker warm, temeer daar de buitentemperatuur de 30 graden momenteel makkelijk overschrijdt. Ik heb deze rit voor 3 personen moeten betalen, vanwege mijn bagage. Had het ook onder en op me kunnen stouwen zoals de meeste mensen doen, maar dat werd me teveel van het goede. Voor twee uur rijden moest ik nu het bedrag van 5 Euro 40 betalen, terwijl het me anders slechts 1 Euro 80 had gekost. Jullie begrijpen dus dat ik voor de luxe wijze van vervoer heb gekozen. Waddimba Samuel, de manager van UPA, waarvoor ik het vrijwilligerswerk ga verrichten reisde ook mee omdat hij mij de eerste keer wegwijs wilde maken in Luwero. Hij komt oorspronkelijk uit Luwero en het is ook zijn privé-project wat hij heeft opgericht. De school en bijgebouwtjes staan op het land wat van zijn ouders is en een oom van hem houdt de zaak in de gaten wanneer hij niet aanwezig is.

De weg van Kampala naar Luwero is een hoofdroute in zuid-noord richting en gaat via de grootste stad Gulu, in het uiterste noorden, verder naar Sudan. De afstand tot Luwero is 45 miles en duurt ongeveer 2 uur. Het is een weg met afwisselend asfalt en zand en zit op sommige plaatsen vol kuilen en gaten. Maar dat deert de buschauffeurs niet en men dendert dan ook met grote snelheid over de weg. Tijdens onze reis moesten we een langgerekt konvooi van Unicef (Zwitserse afvaardiging)passeren. ( Oh jee, nu valt ook hier in het internetcafé de stroom uit en moet men een generator in werking stellen. Hopelijk gaat dit lukken, want anders heb ik een probleem en zal het op deze manier nog langer duren voor jullie deze tekst op mijn website zullen kunnen lezen) (Ik merk dat ik er zo laconiek onder word, want als je je over al deze zaken gaat opwinden heb je hier geen leven) Dit konvooi was, zo vertelde men, op weg naar zuid-Sudan om daar te werken aan de wederopbouw na een jarenlange woedende burgeroorlog.

Voor het eerste maakte ik tijdens deze reis kennis met het platteland van Uganda. En werkelijk overal waar je kijkt is het groen en groeien de bomen en heesters welig en zie je in elke boom wel fruit hangen, zoal mango’s, bananen, ananas of het mij eerst nog onbekende jockfruit. Allemaal even lekker en overal langs de straat te verkrijgen. Het landschap tussen Luwero en Kampala is licht heuvelachtig en soms zelfs geheel vlak. Maar goed dit is dan ook maar een heel klein gedeelte van Uganda. Verder is het opvallend dat je bijna geen rustige weggedeeltes hebt. Overal wordt handel gedreven, staan en zitten mensen langs de kant. Hoofdwegen zijn nu eenmaal de enige plaatsen waar het allemaal gebeurt en moet gebeuren in Afrika.

Aangekomen in Luwero maak ik kennis met een klein plaatsje in vergelijking met de grote, overvolle en drukke stad Kampala. Het vormt het centrum van het district Kampala en vandaar dat er veel bedrijvigheid plaatsvindt. Alle huisjes herbergen wel een winkeltje of werkplaats waar wordt gewerkt, gezeten, geslapen, gekookt, gewassen en geleefd. Je houdt het niet voor mogelijk, maar alles vindt plaats op straat. Dat men temidden van de rotzooi en vuiligheid leeft deert niemand. Zo zie je de verkoopster van meel en bonen temidden van haar waar zitten terwijl ze door een andere dame aan een nieuw kapsel wordt geholpen. Fascinerend om dit weer te aanschouwen, want ik was het natuurlijk al wel gewend van mijn vorige reizen door Afrika. Opmerkelijk ook dat ik merk dat ik er nu na een week al aardig aan gewend raak en de meeste winkeltjes al weet te vinden waar ik het beste mijn gewenste producten kan kopen.

Na aankomst zijn we met supersnelle boda-boda’s naar de plaats gebracht waar de school staat en waar ik ook mijn verblijf heb. Dit is ongeveer 20 minuten lopen buiten het dorp en het betreft de arme zijde van het dorp. Vandaar ook dat men hier de school heeft opgericht voor de arme kinderen, waarvan velen wees zijn.

De hele middag ben ik rondgeleid en heb kennisgemaakt met de school, het bijgebouw met klein kantoortje en drie ruimtes die als slaapvertrek dienst doen voor twee leerkrachten en voor mijzelf. Verder kennis gemaakt met de familie van Waddimba Samuel en hun verblijven. Men woont in eenvoudige huizen, maar zeer groot en luxe in verhouding tot de omliggende woningen (veelal een soort krotten).Behalve de oom van Waddimba Samuel heeft niemand in de verre omgeving stroom en vindt ’s avonds de verlichting plaats door middel van de heldere sterrenhemel en een enkele kaars of olielamp.
We wonen in een natuurlijk omgeving met allemaal tropische bomen, met vruchten eraan. Ik heb al de meest prachtige vogels gezien met felle kleurrijke verenpracht. Behalve de kolibrie herken ik er geen een, dus ga ik de volgende keer in Kampala op zoek naar een goed vogelboek en ook een bomen- en plantenboek zou wenselijk zijn.

Ons huisje, wat een soort bijgebouw is van het schoolcomplex, staat aan een hoofdstraat, die naar een verderop gelegen dorp voert en verder de binnenlanden in gaat. Het is een zandweg en wanneer er een auto of vrachtwagen langs snelt kun je de eerste 5 minuten geen hand voor ogen zien vanwege de stof. Overigens houdt geen enkel voertuig rekening met overige weggebruikers zoals bromfietsers,fietsers of voetgangers. Je moet dus snel de berm inspringen om je leven veilig te stellen. Even aanpassen,maar ook dit went snel. Gelukkig heb ik inmiddels een mooi en rustig landweggetjes gevonden achter ons huis, die ook naar het dorp voert. Toch is het hier een oase van rust in vergelijking met Kampala. De meeste mensen lopen en verder zijn er fietsers en brommers. Soms heb ik dan ook het gevoel alsof ik in een soort vooroorlogse tijd leef, wat betreft de vervoermiddelen op de weg.

Zaterdagmiddag ben ik verder voorgesteld aan Madame Aisha, de hoofdleerkracht en Madame Agnes, die de babyclass doceert. Omdat het een verhaal op zich is, ga ik mijn volgende webtekst wijden aan de informatie over de school en het project.

Nadat Waddimba Samule weer vertrok naar Kampala ben ik door zijn oom en neefje rondgeleid door het dorp en heb ik de eerste aankopen gedaan. Behalve een bed, een kast, twee borden, een plastic mok, twee lakens, twee jerrycans en twee grote teilen was er verder helemaal niets. Ik heb glazen, bestek, doekjes, zeep, een olielamp, paraffine, lucifers, een afvalbak, een thermoskan en bekers gekocht. Tevens de eerste levensmiddelen ingeslagen. Veel meer als brood, vruchten en een soort van zoete marmelade ben ik niet gekomen. Veel kon ik op dat moment nog niet vinden.

Mijn “huis” ziet er als volgt uit. Een kleine donkere kamer met grof gestuukte betonnen wanden. Een ijzeren deur en een open gat met tralies ervoor, wat een raam moet voorstellen. De inrichting is voor plaatselijke begrippen heel luxe. Een tweepersoons bed, een kast met twee afsluitbare deuren en een plank aan de wand met verroeste spijkers, wat dienst doet als garderobe kast. Met kunst en vliegwerk heeft een jongen al balancerend aan enkele balken ijzeren draadjes opgehangen, waaraan ik mijn muskietennet heb bevestigd. En zie daar, mij hele huis is klaar en ingericht. De badkamer is achter in de tuin. Het is een betonnen bouwwerkje met twee halfopen vertrekken. In de betonnen vloer zijn twee gaten gemetseld en heb ik dus de luxe dat ik mag kiezen welk toilet ik wil gebruiken. Naast het toilet is een betonnen binnenplaatsje van 2 vierkante meter met in de hoek van de muur een gat, voor de afvoer van het “bad”water. Elke avond rond negen uur, wanneer de sterren aan de hemel staan en de sprinkhanen hun stem laten gelden ga ik in mijn nakie in een teil staan en gebruik mijn plastic mok als douche. Het duurt weliswaar iets langer dan het douchen bij ons, maar ik heb het gevoel toch wel schoon te worden en het is een romantisch gebeuren dit gebadder bij het schijnsel van mijn olielamp en de sterrenhemel als plafond. Mijn haar was ik om de dag. Ja, ik weet het, dat is niet al te schoon van mij, temeer daar het overdag zo warm is en mijn lichaam met stuifzand wordt bestrooid. Maar het kost zoveel water en de volgende dag moet ik dan weer extra sjouwen met mijn 20 liter jerrycans. Het is een kwestie van keuzes maken.

Hoe ik me hier nu voel? Ondanks de cultuurshock, waar je toch niet aan ontkomt hier op het platteland, merk ik ook dat ik innerlijk heel rustig ben en alle stress en gehaastheid van ons bestaan ver achter me heb gelaten. Natuurlijk heb ik ook geen keuze, maar het gaat ook gewoon zo. De wijze van leven, de manier hoe mensen hier met de omstandigheden omgaan, alles zorgt ervoor dat je heel snel je ritme aanpast. En als er niet zoveel meer moet of hoeft en als er niet zoveel mensen nog iets van je verwachten komt de rust vanzelf naar je toe en nestelt zich behaaglijk in je.

Waar ik zoal mee bezig ben? Naast de werkzaamheden voor het project, waarover ik jullie zoals beloofd later informeer, ben ik de hele dag bezig met basale zaken, zoals straatje vegen, water halen, eten voorbereiden, boodschappen doen, mijn kamertje stofvrij maken, je voeten tig keren per dag van het zand ontdoen als je een vertrek in wilt gaan, een telefoonkaart kopen, die na bijna enkele minuten bellen alweer is verlopen, plassen en poepen en de toiletgaten naderhand reinigen, de kippen en varkens wegjagen als ze mijn kamer willen bevolken,Mijn muskietennet inbinden en uitvouwen, me talrijke keren insmeren met antimuggenspray, de deur regelmatig sluiten als er weer een schare kinderen voor staat te gillen en “Bye,bye, Muzungu” roepen, wat betekent: Dag, dag blanke vrouw. Ja, ik weet het, dat het weinig spannends voorstelt, maar het is al een opgave op zich om in je dagelijkse bestaan en onderhoud te voorzien. En het gekke is dat ik het eerst ook wel prima vind zo. Er is tijd voor een praatje met de collega’s van het project. Bij verschillende winkeltjes ga ik aan om kennis te maken en hoor daar dan weer verhalen van de lokale mensen etc. etc. Ik kan me voorstellen dat dit leventje me op den duur wel eens zou kunnen gaan vervelen. Maar dan is er altijd nog de mogelijkheid om de weekenden door te brengen in Kampala en met vrienden op te trekken die mijn persoonlijk leven beter begrijpen en daar ook interesse in hebben.

Wat wel heel vermoeiend is, is het feit dat ik een blanke (lees Muzungu) ben, wat hier nog een bezienswaardigheid op zich is en je dus de hele dag bezig bent om alle lieve kindertjes te begroeten die naar de weg toe snellen als ze je zien aankomen. Nee, wat dat betreft kan ik het inburgeren hier op het platteland wel vergeten. Maar ze bedoelen het heel goed en iedereen is zo ontzettend aardig. Jammer is alleen dat ik moet waken voor een stukje privé-leven, omdat ze inmiddels ook de weg weten naar mijn onderkomen en de eerste kinderen en zelfs volwassenen al voor zevenen voor mijn deur staan. Gewoon doen alsof je gek bent en niets hoort is dan de beste remedie. Alleen jammer dat ik dan in een donker hol moet vertoeven, terwijl buiten de zon zo vrolijk schijnt.

Over de zon gesproken. Had ik in Kampala nog regelmatig een regenbui. Hier heeft het de afgelopen week nog niet geregend en schijnt de zon volop en is het ver boven de dertig graden. Dit zijn overigens wel de warmste maanden van het jaar, dus de komende periode zal het iets aangenamer worden. Behalve op weg naar het dorp, zit of lig ik verder niet in de zon. Het is gewoon te warm en het mat je ook enorm af. Dus zo bruin als ik normaliter in Nederland gedurende de zomermaanden ben, zal hier niet gebeuren. Maar beter ook, want wat moet men ook met een Muzungu die geen echte blanke meer is!

Met mijn gezondheid gaat het prima. Ik gebruik al de helft minder inhalaties en dat ondanks het vele stuifzand. Ook heb ik nog geen last gehad van mijn maag of ingewanden, terwijl ik toch al vreemde waar heb gegeten op de meest vreemde plekken. Wat dacht je bijvoorbeeld van een lunch op de plaatselijke dagelijkse markt, temidden van vruchten, groente, geslacht vlees, te slachten kippen, liggende en ronddolende mensen en rondscharrelende geiten en honden. Mijn collega leerkracht nuttigt hier dagelijks haar lunch na haar werk. Haar schoonzus werkt op de markt en aangezien ze van 6 uur ’s morgens tot 8 uur ’s avonds op de markt vertoeft kookt ze haar maaltijd zoals alle andere marktkooplieden midden op de markt. Daar staan de vele blikken potoventjes opgesteld en worden alle maaltijden gekookt. Een fantastisch schouwspel om te zien. Ik heb me er maar aan overgegeven en terwijl een tokkelende haan mijn arm bescheet werd mijn eten (later vertel ik jullie meer over het voedsel) opgediend en kreeg ik een vieze mok water voorgezet. Dit laatste heb ik toch maar afgeslagen en gevraagd naar een gesloten flesje water, daar ik anders waarschijnlijk toch echt problemen had gekregen met mijn maag of ingewanden. Hier dus geen Keuringsdienst van Waren. Waarschijnlijk kunnen wij mensen veel beter tegen vuil en viezigheid dan dat we in Nederland veronderstellen.

Lieve lezers, ik sluit deze tekst af, hoewel ik nog veel meer zou kunnen vertellen. Zoals beloofd zal ik later over de school, mijn werk en het project vertellen. Ik hoop dat ik nog tijd heb om ook enkele nieuwe foto’s op de site te plaatsen. Alles is best wel tijdrovend en het gaat hier op het net enorm traag.

Graag zou ik jullie willen vragen om mij zo nu en dan op de hoogte te houden wat er zoal in Nederland en in de wereld gebeurt. Ik ben hier verstoken van alle media zoals Tv, radio of krant. En aangezien ik het tijdens mijn bezoek aan het internetcafé druk heb met het verversen van mijn website en het beantwoorden van mijn mail, komt het er niet van om via internet het nieuws te volgen. Dus lieve lezers, ik hoop dat jullie zo nu en dan gehoor kunnen geven aan mijn bescheiden oproep. Verder hoop ik zo nu en dan de stem van vrienden en familie via de telefoon te kunnen horen. Het gaat volgens mijn instructies heel gemakkelijk. Als ik groter beltegoed zou kunnen aanschaffen, zou ik jullie kunnen bellen, maar met het huidige te koop aangeboden beltegoeden kan ik slechts enkele minuten bellen en is het alweer op. De beste tijd dat je me kunt bereiken, gezien mijn werkuren, is tussen 13.00 uur en 19.30 uur Nederlandse tijd.

Ik wens jullie allemaal een heel fijn weekend en zend jullie vanuit Uganda een warme en zonnige groet,
Jita